YUNAN ADALARI - 2 : YUNANİSTAN'IN UZAK UCU

Her sene gitmezsek eksiklik hissettiğimiz güzelim Akdeniz kasabası ("şehri" mi demeli?) Kaş’ın karşısındaki minik Meis Adası’nı (resmi adı “Megisti”, daha çok bilinen adı İtalyanca “kırmızı kale” anlamında “Castellorizo veya Kastelorizo”) bilirsiniz. Bilinir de pek gidilmezdi. Ama Meisliler, ana karadan en uzak Yunan Adası olduklarından, önemli ihtiyaçlarını karşılamak için sıkça Kaş’a gelirler. Bahsettiğim vize kolaylığı sayesinde bu sene de biz ziyaret ettik bu şirin adayı.

Bir defa Meis hakikaten küçük, hele ki şehir merkezi hepten küçük bir ada. Gerçi, 2. dünya savaşından önce çekilmiş fotolarından bir zamanlar tüm yamaçlarının evle dolu olduğu anlaşılıyor, hatta nüfusu 12.000 civarıymış o zamanlar, ama şimdi durum farklı.

Meis Limanı ve Sahil Yolu

Eylül’ün son günlerinde gittiğimiz için ada hayli ıssızdı, yine de bize tam bir huzur duygusu verdi. Bir de Yunanistan ve adalarında bize pek aşina olmayan “siesta” kültürü var. Kimsenin daha fazla kazanma derdi olmadığından, günün en sıcak saatlari olan 13.00 -18.00 arası hemen her yer kapanıyor. Bu da “ıssız” görüntüsünde etkili.

Tepelerde yeni oluşturulmaya çalışıldığı belli olan orman alanları var henüz bodur çamlarıyla, fakat genelinde çorak olduğu izlenimini veriyor... Diğer taraftan, sokaklarda ve bahçelerde Akdeniz’e has bitkilerin hepsini bol miktarda görmek mümkün. En güzeli ve azmanları begonvillerdi, daha önce görmediğim renklerini gördüm burada.

Meis Market

Evlerin hepsi iki katlı taş binalardan oluşuyor, irili ufaklı... Çoğu eski, bir kısmı ise eskinin aynısı şeklinde yapılmış veya yapılmakta olan yeniler. Belirgin özellik, evlerinin hepsinin yakın zamanda tadilattan geçirilmiş olması. Bu halleriyle adeta film seti için özel hazırlanmış “şirin Akdeniz köyü” dekorunu hatırlatıyorlar. Nitekim Gabriele Salvatores’in Oscar ödüllü şahane filmi Mediterraneo ' da bu adada çekilmiş. Film çekildiğinde ada henüz bu denli kapsamlı restorasyona girmemiş, filmde bayağı eski, döküntü bir yer olarak görüyorsunuz. Oysa şimdi öyle değil, elden geçmemiş hiç bir ev kalmamış.

Mediterraneo filminde tam bu binanın önünde çekilmiş bir sahne var

Yine, öğrendiğimize göre Yüzbaşı Corelli’nin Mandolini romanınındaki hikayenin (evet, hikaye gerçek, ben de yeni öğrendim) gerçekte geçtiği ada da burasıymış.

Mahsun ve yalnız görünse de, çok sevimli, temiz, insana güzel duygular hissettiren bir yer. Benim çocukken Söke’den , Kuşadası’ndan ve özellikle halamın yazlık evinin olduğu Kadınlar Plajı’ndan çok aşina olduğum ev manzaraları vardı burada... Okul bahçesinde oyun oynayan çocuklar acaba şanslı olduklarının farkında mıydılar? Veya bir adaya tıkılıp kaldıklarını mı düşüneceklerdi biraz daha büyüyünce? Muhtemelen, çoğunun yaptığı gibi, kara Yunanistan’ına atacaklardı kapağı, “buralarda hayat yok” diyerek...

Tenefüs...

Bu adalarda, çok küçük çocukken Söke’de, Kuşadası’nda hissettiklerime benzeyen duyguları hissettim. İlginç bir tecrübe oldu bana. Yabancı bir ülkeden çok, vatan toprağı ve “aşinalık” hissini veren çok fazla imge ve obje vardı buralarda...

Meis sanıyorum Yunanistan’ın Türkiye’ye en yakın olan adası aynı zamanda. Kaş’tan Meis’i “yakındaki küçük bir ada” gibi algılıyorsunuz, nokta gibi görünür hakikaten. Ama Meis’e gittiğinizde, Meis’te neden in-cin top oynadığını ve Türklere karşı pek de huzurlu olamadıklarını anlayabiliyorsunuz: Türkiye’nin uzanan kolları Meis’i çepeçevre sarmalamış, adeta adada değil de Türkiye’de bir yerdesiniz gibi algılıyorsunuz. Çok enteresan bir durum, çünkü dediğim gibi, Kaş’tan bakınca bağımsız bir adacık gibi görünüyor Meis, içindeyken ise Türkiye’nin parçası gibi...

Burada yaşayanların gerginlik hissetmemeleri mümkün değil bu durumda. Her Türk –Yunan gerginliğinde “başı ilk sıkışacak ada” olma özelliği o kadar bariz ki:) Bu tabii adanın nüfusunun azlığını da rahatça açıklıyor. O kadar az ki, Yunan hükümeti adada yaşamaya talip olanlara para veriyormuş orada ikameti devam ettirebilmek için.

Bir daha gelirsek bu otelde kalalım...

Ada zaten epey el değiştirmiş: İlk başta Osmanlı –İtalya arasında, sonra İtalya-Türkiye arasında ve en sonunda, 2. dünya savaşından sonra Paris’te imzalanan anlaşma ile tamamen Yunanistan’a verilmiş. Kaş’ta duyduğum fakat henüz araştırıp gerçekliğini teyit edemediğim bir bilgiye göre, bu anlaşmaya göre, eğer adanın nüfusu 400’ün altına düşerse, tekrar Türkiye’ye geçecekmiş. İşte bu yüzden Yunanistan hükümeti bu adada nüfusun azalmaması için çaba sarfediyor, adada yaşamayı kabul edenlere ev tahsis edip maaş bağlıyormuş. Kayıtlara göre şu anda adanın nüfusu 406 kişi:)

Tabii ada uzak, ada cidden ıssız, ada çorak, ada her an Türkiye’nin kolları arasında boğulma tehdidi altında. Kolay kolay kimse “ben de burada mutlu mesut yaşarım” demez. O nedenle nüfusun ağırlıkla yaşlılardan oluşmasına ve bazıların bir miktar milliyetçi olmasına şaşmamalı:)

Yassak Komşi:)